Vuurwerkverbod voor particulieren werkt alleen als je de verkoop aan banden kan leggen

Als burgemeester kan je er haast gif op innemen dat in de aanloop naar oudejaarsnacht er een onbehaaglijke nervositeit begint te groeien rond het thema vuurwerk. Heel wat mensen zijn echte liefhebbers van de knallende en kleurrijke vuurpijlen. Maar minstens een even grote groep vindt er weinig feestelijks aan, zeker niet de dierenliefhebbers.

In heel wat steden en gemeenten kondigt men daarom een vuurwerkverbod af. Dat klinkt voor eigenaars van dieren als muziek in de oren. Eigenlijk is dat niet meer dan een mooi verpakt geschenk, dat binnenin uiteindelijk een grote lege doos blijkt.  In mijn politiezone Limburg Regio Hoofdstad (Diepenbeek, Halen, Hasselt, Herk-de-Stad, Lummen en Zonhoven) wordt er in de politiecodex wel nog toestemming gegeven om op oudejaarsnacht tussen 23u en 1u particulier vuurwerk te gebruiken. Waarom? Omdat we zo nog min of meer controle houden over de tijdspanne waarin men dat vuurwerk gebruikt. Het is immers ook deze jaargang weer voldoende bewezen: een vuurwerkverbod in je gemeente kan je wel opleggen, maar niet afdwingen. Laat staan dat de politie het kan handhaven. In sommige steden en gemeenten was het daarom soms erger dan dweilen met de kraan open. Als burgemeester sta je dan toch ook een beetje met de billen bloot.

Jaarlijks wordt er heel wat leed aangericht bij mens (vuurwerk schieten is immers niet zonder gevaar voor jezelf en omstaanders) en dier. Het beschadigt tevens ook infrastructuur. Dat is vandaag niet meer verantwoordbaar. 

Aanpak op het juiste niveau

Om dit echt aan te pakken, ligt de oplossing echter niet bij de lokale besturen. Zelfs niet bij de regionale overheid Vlaanderen.

De Vlaamse minister van Dierenwelzijn, Ben Weyts, nam al initiatieven. Hij werd teruggefloten. Vanuit juridisch oogpunt kan slechts worden overgegaan tot een algemeen vuurwerkverbod door het aannemen van een wet. Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 17 december 2020 heeft duidelijk aangegeven dat het opleggen van een eventueel gebruiksverbod van vuurwerk behoort tot de bevoegdheid van de federale wetgever, niet de Vlaamse.

Verbod versus verkoop

Maar een federale wet voor een verbod op particulier gebruik is slechts één zaak. Het echte probleem zit gewoon in het feit dat je als particulier, zonder veel inspanning te moeten doen, vuurwerk kan gaan kopen. Men kan dan wel een verbod prediken, zo lang dat mensen vuurwerk ergens particulier kunnen kopen, zal men achterpoortjes blijven vinden en zal er naar hartenlust geknald worden. Dat bewijzen de Nederlanders die massaal de grens oversteken om vuurpijlen in ons land aan te kopen.

Ik heb dan ook in de commissie (12.1.2022) aan de minister van Binnenlandse Zaken de vraag gesteld om met een wetgevend kader te komen. Zij verklaarde zich bereid om in het parlement een debat te openen dat zou kunnen leiden tot het vuurwerkverbod voor particulieren.

Om de verkoop aan banden te leggen, wat minstens zo belangrijk is, zal ik de minister van Economie aan de tand voelen.

Wordt dus vervolgd.